Meistgesuchte Services

O Katedrze

Wizytujący placówki skandynawistyczne na świecie prof. Lars Lönnroth tak opisał wrażenia z odwiedzin w Zakładzie Filologii Szwedzkiej IFG UJ:

 „Szczególne wrażenie zrobiła na mnie wizyta na filologii szwedzkiej w szacownym Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie polscy literaturoznawcy, perfekcyjnie mówiący po szwedzku, prowadzą wykłady na temat metafory w nowoczesnej szwedzkiej liryce, współczesnej teorii literatury i innych ambitnych zagadnień”.  („Svenska Dagbladet”, 5.6.2001)

Wymieniony przez prof. Lönnrotha Zakład Filologii Szwedzkiej, dzisiejsza Katedra Nordystyki, utworzony został w roku 1974 przez prof. dr. hab. Aleksandra Szulca, ówczesnego dyrektora Instytutu Filologii Germańskiej UJ. Pierwszym lektorem języka szwedzkiego był mgr Andrzej Siudut. Z czasem kadra dydaktyczna została także zasilonona przez lektorki i lektorów ze Szwecji. W ciągu kolejnych lat Zakład rozwinął się, stając się znaczącym centrum naukowo-badawczym w zakresie filologii szwedzkiej w Polsce, współpracującym z uniwersytetami w Uppsali, Sztokholmie, Lundzie, Växjö, Bonn oraz Oslo. Wieloletnia kierowniczka Zakładu, dr hab. Genowefa Sadalska, przyczyniła się do wzrostu naukowego prestiżu Zakładu w kraju i za granicą. Pod kierownictwem dr hab. Sławomiry Kalety-Wojtasik i dr. hab. Piotra de Bończy Bukowskiego, ustabilizowano sytuację kadrową Zakładu oraz przeprowadzono jego modernizację m.in. poprzez dostosowanie programu studiów do systemu bolońskiego oraz otwarcie dydaktyki i badań naukowych w kierunku kultury i języków innych państw nordyckich (zwłaszcza Norwegii i Islandii). W 2023 roku Zakład Filologii Szwedzkiej został przekstałcony w Katedrę Nordystyki. Oferta dydaktyczna jednostki podlega ciągłej modernizacji, by sprostać wymogom współczesności.

W Katedrze Nordystyki prowadzone są badania w zakresie językoznawstwa szwedzkiego i norweskiego, literatury szwedzkiej, norweskiej i islandzkiej oraz przekładu i komunikacji międzykulturowej (w perspektywie skandynawistycznej). Katedra oferuje naukę dodatkowych języków germańskich: duńskiego, islandzkiego i niderlandzkiego. W ramach badań w jednostce powstało sześć habilitacji i dziesięć doktoratów, opublikowanych w Szwecji, Niemczech i Polsce. Ponadto w latach 2004–2020, w serii Filologiskt smörgåsbord (Filologiczny szwedzki stół) wydane zostały cztery tomy zbiorowe zawierające teksty naszych obecnych i wcześniejszych pracowniczek i pracowników. Owocem zorganizowanej w 2007 roku międzynarodowej konferencji jest wydany rok później tom Perspektiv på svenska språket och litteraturen (Język i literatura szwedzka w perspektywie badawczej). W roku 2015 we współpracy z Instytutem Szwedzkim i Ambasadą Szwecji przygotowaliśmy Dni Szwedzkie – Svenska Språkdagar. Filologiskt Smörgåsbord – konferencję poświęcnoną językowi i literaturze szwedzkiej, skupiającą środowisko studenckie i naukowe z innych polskich jednostek. Wśród zorganizowanych przez nas wydarzeń naukowych jest również Sympozjum Granice Tranströmera (2017), konferencja Strindberg och västerländsk kanon (2017) oraz INGMAR/BERGMAN/INTER/MEDIA (2018), a także konferencja studencka Między Polską a Szwecją. Język, przekład, kultura (2018).

Nasze osiągnięcia naukowe wyróżnione zostały przez krajowe i zagraniczne instytucje licznymi stypendiami i nagrodami, m.in. dwoma międzynarodowymi stypendiami SWEA, warszawskim stypendium SWEA, stypendium im. Alexandra von Humboldta, stypendium Fulbrighta oraz trzema nagrodami Akademii Szwedzkiej.

Oprócz swoich obowiązków akademickich wykładowczynie i wykładowcy Katedry angażują się w działalność tłumaczeniową, zarówno wykonując tłumaczenia przysięgłe z języka szwedzkiego, jak i tłumacząc szwedzką literaturę piękną. Działalność ta zaowocowała m.in. licznymi przekładami literatury szwedzkiej na język polski i trzema numerami tematycznymi czasopism literackich, poświęconymi problematyce szwedzkiej. Z krakowską nordystyką był także związany wybitny tłumacz literatury polskiej na język szwedzki Anders Bodegård. Współpracujemy ponadto z lokalnymi oddziałami towarzystw polsko-szwedzkich, organizujemy pokazy filmów szwedzkich, konkursy translatorskie, obchody dnia św. Łucji, itp. Studentki i studenci filologii szwedzkiej działający w Skandynawistycznym Kole Naukowym (SKON) angażują się w propagowanie wiedzy o Skandynawii w Polsce, m.in. za pośrednictwem swojej strony internetowej (skonuj.wordpress.com a także www.facebook.com/skonuj) oraz przez publikacje w Skandynawistycznych Zeszytach Naukowych.

Od początku naszej działalności wspiera nas Instytut Szwedzki, zarówno na płaszczyźnie naukowej jak i dydaktycznej. Kontakty naukowe, przede wszystkim z uniwersytetami szwedzkimi, rozwijają się poprzez liczne wizyty i gościnne wykłady. Odwiedzili nas m.in. Bodil Westin, Anders Cullhed, Andres Olsson, Göran Rossholm, Anna Nordlund, Martin Humpál, Anne-Marie Mai. Nawiązaliśmy również współpracę z Riksföreningen Sverigekontakt (Szwecja) oraz Fundacją Lützenfonden (Niemcy). Współpraca ta zaowocowała w latach 2007–2012 cyklicznymi wykładami dotyczącymi historii i życia współczesnego Szwecji, bardzo cenionymi przez studentki i studentów.  Do ważnych wydarzeń zaliczamy także wizyty szwedzkich pisarzy i pisarek, takich jak m.in. Tomas Tranströmer, Birgitta Trotzig, Torgny Lindgren, Göran Tunström, Steve Sem-Sandberg, Ulf Peter Hallberg, Martin Widmark i Herman Lindqvist.

Biblioteka Katedry Nordystyki, będąca częścią Biblioteki Wydziału Filologicznego UJ, ma w swoich zbiorach ponad 12 000 książek i innych publikacji, co czyni ją największym centrum literatury skandynawskiej w południowo-wschodniej Polsce. Dysponuje książkami autorek i autorów szwedzkich, norweskich i duńskich, zarówno w oryginale, jak i w tłumaczeniach. W 2019 roku biblioteka otrzymała w darze księgozbiór prof. Gunnara Brandella, przekazany przez jego żonę.